Early takeoff syndrome

2011 artikel over erfelijkheid van Linda Meckelenburg ( dierenarts - agility trainer - Member Team USA)

2011 artikel met video's van Linda Mecklenburg

Early Takeoff Syndrome = timen voor sprongen door een oogafwijking

  

Update 2011:

Linda Mecklenburg, deelnemer voor de USA op 10 WK’s , professioneel agility trainer sinds 1990, schrijver van standaardboeken over jumping skills, is dit probleem jaren geleden op het spoor gekomen.

Omdat het vrij vaak voorkwam in haar praktijk als trainer heeft zij hier een studie over gemaakt.

Het syndroom is in 2011 in kaart gebracht en er is een gen-onderzoek bij Border Collies en Shelties in Amerika gestart, dat uiteindelijk geen duidelijkheid gaf.

Het was vanaf het begin duidelijk dat er een erfelijke component is. 

Er zijn nesten bekend waarbij alle broers en zusjes ETS hadden, er is ETS voorgekomen bij halfbroers en halfzusters van een lijder.

Er zijn ook nesten bekend waarin een of twee ETS-honden zaten en 1 WK-deelnemer zonder ETS. 

Een hond met ETS wordt niet blind en heeft in het dagelijks leven nauwelijks last van zijn oogprobleem.

 

Update 2015:

Sinds 2013 zijn er in Amerika testen op bijziendheid of verziendheid bij honden uitgevoerd via retinoscopie (= skiascopie). 

Een behoorlijk deel van de honden die te vroeg afzetten (ETS), blijkt inderdaad bijziend of verziend.

Zij hebben een meer of minder grote afwijking in de oogbolling en kunnen niet goed focussen.

Dus minder goed schakelen tussen veraf en dichtbij.

Wat meteen het oude vermoeden van erfelijkheid bevestigt bij honden die slecht springen of vaker tegen objecten aanlopen.

In het nestje van Vicky-Joe zijn 2 honden die vrij slecht zien, en als pup al tegen van alles en nog wat aanbotsten.

Bochten in huis te krap namen, tegen openstaande deuren aanliepen etc. etc.

Omdat deze 2 puppy-eigenaren veel contact hadden, viel de gelijkenis op.

Maar prima schapendrijvers waren het !

 

Niet alle ETS-honden hebben overigens een afwijkende oogbolling. 

Maar er zijn meer oogafwijkingen bij honden.

In Amerika is daarom een specialist begonnen met een aanvullende test die een oordeel geeft over andere oogafwijkingen.

Zoals b.v. diepte-perceptie en astigmatismen ( = cilindrische afwijking in het hoornvlies, aangeboren afwijking).

Voor mij is het duidelijk dat ETS-honden gewoon niet zo scherp zien.

Dat Vicky-Joe een brilletje nodig had om agility te kunnen doen, leek me destijds voor de hand liggen.

 
Update 2020:

Als ik twijfels had over het zicht van mijn hond  zou ik de gewone DA laten checken
of er iets medisch mis zou kunnen zijn met het oog ( cataract etc.).

En daarna zou ik geen geld voor "normaal" vervolg-oogonderzoek bij de specialist uitgeven, maar meteen naar
DE specialist in ETS gaan, en dat is Dr. Ariane Petzold in Aken/Aachen ( Duitsland). 

www.augentierarzt-aachen.de - Skiaskopie = onderzoek voor ver- en bijziendheid bij honden.

 

------------------------

Gedachten over ETS...

 

Let op je hond, hoe herken je ETS ?

* De hond zet te vroeg af voor sprongen ( enkele sprongen of meerdere sprongen per parcours) en landt te vroeg. 

* De hond is 100% gezond en heeft geen blessures. 

* De hond is zijn carrière in agility meestal normaal of goed begonnen.

* De jumpingproblemen worden erger. 

* Jumptraining heeft geen effect en verkeerd trainen maken het probleem erger.

* Lattengooien, problemen met het inschatten van de band, breedtesprong en oxers.

* De hond wordt steeds onzekerder en soms ook langzamer omdat hij de lat niet goed ziet of de lat raakt.

 

Welke omgevingsfactoren maken het voor een ETS-hond nog moeilijker om te springen ?

* Bewegingen van de handler.

* Voor de hond uit lopen.

* Sprongen in een rechte lijn.

* Toestellen die te veel afwijken van het materiaal waar de hond normaal op traint.

* Grote afstanden tussen de sprongen.Hoe verder uit elkaar de sprongen staan, hoe erger het timen wordt omdat de hond de sprong niet goed ziet. 

   ETS honden kunnen vaak heel goed kort springen en een sprong schuin aansnijden zonder problemen.

* Een parcours met gedeeltes in de zon en in de schaduw.

* Fel licht en weerkaatsing van zon op veld ( bv. op kunstgras buiten)

* Drukke achtergrond.

* Combinatie tunnel-jump.

* Ondergrond.

 

Wat ziet een hond met ETS in een agility-parcours?
Ik heb een agilityparcours zonder bril gelopen. Ik heb een bril met  -4 glazen + cilinder.

Conclusie: dat is heel erg lastig......en dan hoef ik niets eens precies op de lat te letten.
Want ik liep naast mijn hond en gelukkig langs alle sprongen.

 

Wat maakt agility moeilijk voor een hond die minder goed ziet ? 

De hond ziet niet precies waar de lat ligt. De lat zweeft als het ware ergens.

De hond gaat timen voor de sprong, tussenstapjes maken om op de lat te focussen.

De kop gaat naar beneden bij het maken van de laatste stap voor de afzet. 

Omdat de hond te vroeg afzet of de lat helemaal verkeerd inschat of al aan het dalen is boven de sprong, kunnen er 3 dingen gebeuren:

1.) de hond crasht in de sprong

2.) de hond komt wel over de sprong, maar gooit veel latten

3.)  de hond gooit de achterhand op het laatste moment omhoog ( indien de hond daar sterk genoeg voor is)

De hond landt door het slechte springen te verticaal op de grond, waardoor de schouders en overige gewrichten zwaar belast worden. 
De latten van de sprongen zijn het moeilijkst zichtbaar.

Tafel, breed en band geven problemen, maar de slalomentree niet.

Raakvlaktoestellen kunnen normaal genomen worden, maar veel ETS-honden springen laag op de oplopen.

 

Maak een video-opname van je springende hond.

ETS oftwel het timen voor sprongen is het beste te zien als er opnames van de jumpende hond in slow-motion van opzij gemaakt zijn. 

Ook het maken van tussenstapjes, het omlaag houden van de kop en het eventueel overjumpen ( achterhand te hoog) wordt duidelijker.

 

Andere opties qua hondensporten voor een ETS-hond:

Wat voor sporten kan een hond die minder goed ziet, goed beoefenen ?

ETS honden kunnen zonder problemen schapendrijven, flyballen, jagen, stoeien etc. 

Daarom denken agilityhandlers van ETS-honden bijna nooit aan een oogprobleem.

 

Meer informatie:

Artikel over ETS van Linda Mecklenburg  : Manier van springen is uitgetekend + uitleg over ETS

BC korthaar - middelmatig ernstig ( filmpje )

BC - 5 jaar oud + eerdere opnames ( filmpje)

Shelties - beelden in slow motion met commentaar Linda M. (filmpje)

Vicky-Joe 23 months - 2e competition (filmpje)

Vicky-Joe 2 years 8 months- retraining after shoulder injury (filmpje)

Uit: Wikipedia

Hoe werkt het oog van een hond ?

 

Vroeger werd aangenomen, dat honden enkel grijstinten of 'zwart-wit' konden zien. 

Uit nader onderzoek is echter gebleken dat honden wel degelijk kleuren kunnen zien, maar wel anders dan de mens.

  

Het oog van de hond heeft twee verschillende types kegeltjes, die op groen of blauw licht reageren. Dit in tegenstelling tot de mens, die over drie verschillende types beschikt, die op rood, groen en blauw licht reageren. Een hond ziet geen rood en ervaart rode dingen als (donker)groen. Een rode bal in het gras is voor een hond dus lastig te zien. 

 

Een ander verschil is dat het hondenoog in het bereik rond 430 nanometer de grootste gevoeligheid vertoont. Bij de mens is dit rond 530 nanometer. De scherpte van het beeld is waarschijnlijk kleiner dan bij de mens en meer op beweging gericht. Stilstaande dingen worden door de hersenen onderdrukt en zijn door de hond minder goed waar te nemen[15]. 

 

Het gezichtsbereik van de hond is met circa 240 graden duidelijk groter dan dat van de mens, mede door de zijdelings implantatie van de ogen op de schedel. Het bereik waarin een hond driedimensionaal kan zien is met 120 graden ongeveer even groot als dat van de mens.